جامع ترین تعریف گردشگری و 20 نوع مختلف آن

گردشگری در گذشته فقط مختص افراد خاصی بود، اما با توسعه زیرساخت‌ها، به انتشار تکنولوژی در سراسر جهان کمک کرده است. اکنون گردشگری دیگر تنها امتیاز ثروتمندان و ثروتمداران نیست، بلکه مردم معمولی و متوسط نیز می‌توانند در صورت تمایل به سفر دسترسی داشته باشند.

همچنین با توسعه سفرهای هوایی، ارتباطات، تکنولوژی جدید، گردشگری به یکی از بزرگترین و سریع‌الرشدترین صنایع جهان تبدیل شده است.

گردشگری و توریسم به عنوان یک نیروی اقتصادی برجسته در صحنه جهانی ظاهر شده است. اکنون به تقریبا 15 درصد از کل تجارت جهانی اشغال کرده و در حال رشد سریعی است.

انواع/ دسته‌بندی‌های گردشگری

گردشگری می‌تواند به اشکال مختلفی دسته‌بندی شود، اما معمولاً بر اساس پایه‌های زیر دسته‌بندی می‌شود:

بر اساس مقصد

گردشگری بر اساس مقصد به دو نوع بین‌المللی و داخلی تقسیم می‌شود. گردشگری بین‌المللی به صورت گردشگری خروجی و ورودی تقسیم می‌شود.

گردشگری بین‌المللی:

سفر یا گردشگری که یک نفر به یک کشور خارجی به صورت دائمی یا موقت سفر می‌کند، گردشگری بین‌المللی نامیده می‌شود. برای سفر به یک کشور خارجی، باید یک مجموعه خاص از قوانین و مقررات را رعایت کرد.

به عنوان مثال، هنگام سفر به یک کشور خارجی، گردشگر باید از گذرنامه معتبر، ویزا، مدارک بهداشتی، مبادله ارز خارجی و غیره استفاده کند.

گردشگری بین‌المللی به دو نوع گردشگری ورودی و خروجی تقسیم می‌شود.

گردشگری ورودی:

زمانی که گردشگرانی از منابع خارجی به یک کشور خاص وارد می‌شوند، گردشگری ورودی نامیده می‌شود. زمانی که افراد به خارج از کشور خود سفر می‌کنند، به عنوان گردشگری ورودی برای آن کشور شناسخت می‌شوند. به عنوان مثال، وقتی یک گردشگر از نژاد نپالی به ژاپن سفر می‌کند، برای ژاپن گردشگری ورودی است زیرا گردشگر خارجی به ژاپن می‌آید.

گردشگری خروجی:

زمانی که یک گردشگر یا مسافر از کشور مبدا به کشور دیگری سفر می‌کند، گردشگری خروجی نامیده می‌شود. به عنوان مثال، وقتی یک گردشگر از نپال به ژاپن سفر می‌کند، برای نپال گردشگری خروجی است و برای ژاپن گردشگری ورودی است.

دو زیر شاخه گردشگری بین المللی از منظر هر کشور متفاوت است. برای مثال فرض کنید آرزو ساکن ایران است و  دیوید ساکن آلمان. از منظر آلمان، زمانی که آرزو به آلمان سفر کند یک گردشگر بین الملل ورودی است و اگر دیوید به ایران سفر کند یک گردشگر بین الملل خروجی. این مثال از دیدگاه ایران کاملا برعکس است. یعنی اگر آرزو به آلمان سفر کند یک گردشگر بین الملل خروجی است و زمانی که دیوید از آلمان به ایران سفر کند یک گردشگر بین الملل ورودی است.

بر اساس اندازه

بر اساس اندازه، گردشگری به سه نوع زیر تقسیم می‌شود:

گردشگری جمعی:

گردشگری جمعی زمانی رخ می‌دهد که یک گروه بزرگ از افراد برای بازدید یا سفر به همراه هم حرکت می‌کنند. این نوع گردشگری معمولاً توسط مؤسسات، دانشگاه‌ها و غیره برای اهداف مختلف انجام می‌شود.

گردشگری کنترل شده:

این نوع گردشگری با توجه به اندازه، تعداد محدودی از افرادی است که به انواع مختلفی از مقاصد سفر می‌کنند. این نوع گردشگری عمدتاً زمانی رخ می‌دهد که یک خانواده یا یک گروه از دوستان نزدیک سفر می‌کنند.

گردشگری الیت:

این نوع گردشگری زمانی رخ می‌دهد که فقط یک فرد به تنهایی به انواع مختلفی از مقاصد سفر می‌کند. این نوع گردشگران دارای ذهنیت فردی هستند و می‌توانند به عنوان قدرتمندان ذهنی در نظر گرفته شوند.

بر اساس هدف

بر اساس هدف، گردشگری انواع مختلفی دارد و لیست آن بسیار طولانی است. در زیر برخی از انواع محبوب گردشگری بر اساس هدف آورده شده است:

گردشگری برای بازدید از دوستان و خانواده:

این یکی از دلایل عمده‌ای است که بیشتر افراد در زمان آزاد و تفریحی خود به مکان‌های مختلف سفر می‌کنند. بازدید از خانه یا دوستان و خانواده

گردشگری، صنعتی است که هم ظرفیت بالایی دارد و هم طرفداران پروپا قرص و مخصوص به خودش.

سفر کردن به نقاط مختلف همیشه برای افراد جذاب بوده است. گردشگری به عنوان یک مفهوم راه زیادی را تا به امروز طی کرده است و این فعالیت به انواع مختلفی تقسیم بندی شده است. با پیشرفت زیرساخت های صنعت گردشگری و فضای رقابتی بین مناطق، شرکت‌ها و …، هر روز شاهد ایده ها و مفهوم های جدیدی در این صنعت هستیم.

گردشگری در ساده‌‌ترین تعریف ممکن یعنی سفر برای اهداف تجاری یا تفریحی به مکانی دور از زادگاه یا منطقه معمولی شما. به‌عنوان یک گردشگر، شما از مکانی دیدن می‌کنید که از منطقه عادی شما دور است.

سازمان جهانی گردشگری (WTO) به‌طور خاص گردشگری را به‌عنوان ماندن در خارج از محیط معمولی خود برای یک سال یا کمتر برای اهداف تفریحی، یا 24 ساعت یا کمتر برای اهداف تجاری تعریف می‌کند. ایران و اطرف آن هم ظرفیت گردشگری بسیار بالایی دارند. شایدی مطلبی که شما زیاد با آن آشنا نباشید، انواع گردشگری است. بله. گردشگری انواع دارد که حتما برای شما جالب خواهد بود. با ما همراه باشید تا نگاهی به گردشگری و انواع آن بیندازیم.

همانند تعاریف مختلف گردشگری، انواع گردشگری هم طبق دسته‌ بندی‌ها متفاوتی قرار می‌گیرد. حتی در برخی از معرفی انواع گردشگری بیش از 150 شکل از سبک سفر ذکر شده است که هر کدام از جنبه‌های متعددی با یک دیگر تفاوت‌ دارند. آنچه شما در ادامه مشاهده می‌کنید، یکی از اصلی‌ترین طبقه بندی‌های انواع گردشگری از سوی WTO است. 

شکل‌های گردشگری

اکنون طبق تعاریف سازمان جهانی گردشگری با انواع مختلف گردشگری آشنا شدید. اما ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که گردشگری فرهنگی، گردشگری سیاه و ده‌ها تعریف مختلفی که تاکنون از انواع گردشگری شنیده‌اید، چرا دراین طبقه‌ بندی معرفی نشدند؟

معرفی شکل‌های مختلف گردشگری

شکل‌های گردشگری بسیار گستره ‌وسیعی دارند و به زیرشاخه‌های زیادی تقسیم بندی می‌شوند. نخستین شاخه بندی در شکل‌های گردشگری که شیرازه سایر فرم‌ها را تشکیل می‌دهند دو زیر شاخه «هدف از بازدید» و «فرم‌های گردشگری جایگزین» است.

«هدف از بازدید» در گردشگری یا به قصد سپری کردن اوقات فراغت انجام می‌شود یا جنبه کاری دارد. «هدف کاری» تعریف واضحی دارد و شامل اشخاصی می‌شود که فرضاً برای انجام یک کنفرانس یا عقد قرارداد راهی کشور دیگری می‌شوند.

 البته همانطور که گفته شد هر کدام از فرم‌ها یا اشکال گردشگری زیر شاخه‌های بسیار زیادی دارند. اما آنچه در این مطلب اهمیت بیشتری برای ما دارد، گردشگری بر اساس هدف از بازدید است. در این نوع گردشگری یا شخص شهروند آن مقصد است یا به قصد انجام فعالیت‌های مختلفی به آن کشور سفر می‌کند. این فعالیت‌های مختلف می‌تواند به منظور بازدید از طبیعت، فرهنگ، جامعه و… انجام شود، مثل شخصی که به قصد بازدید از آثار فرهنگی به یک مقصد سفر می‌کند.

بازدید از طبیعت و فرهنگ یک کشور جنبه عمومی‌ دارد و لزوماً با یک هدف به‌خصوص صورت نمی‌گیرد. یعنی ممکن است یک فرد برای بازدید از آثار تاریخی و فرهنگی یا جاذبه‌های تفریحی یا طبیعی به یک مقصد سفر کند.

ولی اگر یک گردش با هدفی مشخص و به خصوص انجام شود در زیر شاخه فرم‌های «گردشگری جایگزین» قرار می‌گیرد. مثل سفر کردن با یک هدف مشخص می‌تواند اشخاصی باشند که برای تماشای حیات وحش یک مقصد سفر می‌کنند. موردی که امروزه در سافاری کشور‌های آفریقایی به وضوح دیده می‌شود.

پیشنهاد:  دوره ی آموزشی نحوه اخذ مجوز گردشگری

تعریف گردشگری: گردشگری چیست؟

قبل از آن‌که به سراغ انواع گردشگری برویم. باید ابتدا با تعریف گردشگری آشنا شویم.  شما می‌خواهید به مسافرت بروید. دور شدن موقتی شما از محل زندگی روزانه به هر دلیلی ممکن است اتفاق بیافتد. در هر مسافرت شما چیزهای مختلفی را تجربه خواهید کرد. اما ویژگی سفرتان چیست؟ اگر بخواهید با یک کلمه سفر خود را توضیح دهید این کلمه چه خواهد بود؟

همان طور که گفتیم در دنیای امروز گردشگری سهم بزرگی از فرهنگ و اقتصاد را به خود اختصاص داده است و در آینده میزان این سهم بزرگ‌تر هم خواهد شد. مسافرت را می‌توان حرکت از مبداء به سمت مقصد دانست اما گردشگری و مسافرت مفاهیم نزدیک به همی هستند.

شما با شناخت انواع مسافرت و گردشگری می‌توانید راحت‌تر سفر کنید و از امکانات مناسب‌تری برخوردار شوید. شاید هم با شناخت انواع مسافرت‌ها ترغیب شوید.

فواید گردشگری چیست؟

در این زمانه سفر رفتن و گردشگری تبدیل به تفریحی جذاب و بسیار آرامش‌بخش شده. بسیاری سفر کردن و گردشگری را یکی از بزرگ‌ترین لذت‌های زندگی می‌نامند. در ادامه قصد داریم به فواید گردشگری هم بپردازیم:

کم‌ شدن استرس: این‌که وارد یک منطقه شده‌اید و می‌توانید ریلکس کنید و از اطرافتان لذت ببرید، خود به کم کردن استرس شما کمک‌ می‌کند!

تنوع دادن به زندگی:  شما زندگی عادی و معمولی خود دور می‌شوید و وارد یک محیط جدید می‌شوید.

استفاده از طبیعت: ما انسان‌ها به طبیعت نیاز داریم و باید حداقل هر چند وقت یک بار به دامان طبیعت پناه ببریم!

در لحظه زندگی کردن: می‌دانید در لحظه زندگی کردن چقدر برای شما مهم است؟ شما نیاز دارید تا با جسم و ذهن‌تان در لحظه زندگی کنید و سفر کردن این امکان را به شما خواهد داد.

به دست آوردن خاطرات جذاب: بسیاری از خاطرات ما از دور هم بودن و سفر کردن به دست می‌آیند. پس هیچ‌گاه شانس به دست آوردن خاطرات جذاب را از دست ندهید.

آشنایی با فرهنگ‌های مختلف: بسیار مهم است که در طول زندگی با فرهنگ‌های مختلف آشنا شوید. این موضوع به شما کمک می‌کند تا دید و ذهن‌ خود را آزاد کنید و در نهایت بیشتر رشد کنید.

انواع گردشگری

توریسم به عنوان یکی از پر رونق‌ترین صنعت‌های روز دنیا، تاثیر زیادی روی بسیاری از کشورهای توریست پذیر داشته است. همه ساله، میلیون‌ها نفر به دلایل مختلف از جمله بازدید از مناطق تاریخی، تفریح، استراحت و… به نقاط مختلف دنیا سفر می‌کنند.

اما این نکته را فراموش نکنید که این صنعت فقط برای بازدید از جذابه‌ها، استراحت یا تفریح نیست. صنعت گردشگری انواع مختلف و بسیاری دارد. شناخت انواع هم اهمیت فراوانی دارد. فراموش نکنید که هر نوع گردشگری، تقاضاها و خدمات خاص خود را دارد و نمی‌توان آن‌ها را باهم مقاسیه کرد.

برای مثال گردشگرانی که به قصد تجارت به جایی سفر می‌کنند، هتل و تهسیلات اقامتی برای آن‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. در صورتی که ممکن است علاقه‌ای به بازارهای محلی نداشته باشند. در عین حال گردشگرانی که دیدار اقوام و دوستان را دارند، هیچ نیازی به هتل و رستوران‌های بیرون ندارند. ولی در مقابل علاقه زیادی به تفریح و گشتن بازارهای محلی دارند.

پیشنهاد:  دوره ی آموزشی فنی و حرفه ای گردشگری

گردشگری فرهنگی (cultural tourism)

بازدید از کاخ موزه گلستان، یکی از جذاب‌ترین گردشگری‌های فرهنگی است.

مسافرت برای دیدن جذابیت‌های فرهنگی شامل بناها، موزه‌ها، نمایشگاه‌ها، دیدن گالری‌های هنری و … همه‌و‌همه زیر مجموعۀ گردشگری فرهنگی قرا می‌گیرند. بین ۳۵ تا ۴۰ درصد گردشگران دنیا، گردشگران فرهنگی‌اند.

دیدن فرهنگ‌های مختلف و آشنایی با آنها، تجربه‌ای عمیق برای بشر محسوب می‌شود. از این‌رو بسیاری از سازمان‌های بین المللی و سازمان‌های صلح، هوادار این نوع از گردشگری‌اند. در ایران نیز طی سالیان اخیر این موضوع مورد توجه قرار گرفته است و علاوه بر سازمان‌های مربوطه بسیاری از سرمای‌گذاران بخش خصوصی نیز با ایجاد امکانات گردشگری، موجب توسعۀ این نوع از مسافرت‌ها در کشور شده‌اند.

می‌توان گردشگری فرهنگی را در حوزۀ وسیع‌تری هم تعریف کرد. و آن زمانی است که بسیاری از مراسمات مذهبی را زیر مجموعۀ آن در نظر گرفت. اما با توجه به گستردگی این مقوله، در بخشی جداگانه آن را تعریف خواهیم کرد.

یکی از حوزه‌های بسیار مهم گردشگری فرهنگی بازدید از آثار و ابنیۀ تاریخی ‌است. جذابیت این آثار معمولا نشان دهندۀ فرهنگ و تمدن قومیت‌ها و ملل مختلف است. بناهای باشکوه ایران باستان، یا معماری دورۀ اسلامی، مساجد استانبول، مجسمه‌های ایتالیا، کاخ‌های مسکو و …. همگی بیانگر فرهنگ جامعه‌اند. آشنایی دقیق و تاریخی با این آثار علاوه بر جذابیت‌ها بصری، منجر به غنای فرهنگی خود گردشگر خواهد بود. گردشگری در آثار باستانی یکی از پر احتیاط‌ترین انواع گردشگری است؛ چراکه حفظ و حراست از ین آثار در درجۀ اول اهمیت قرار دارد.

حوزۀ دیگری که در گردشگری فرهنگی مدنظر قرار دارد، استفاده از نمایشگاه‌ها و فستیوال‌های هنری است. شما نیز نام موزۀ لوور پاریس را شنیده‌اید و اگر به پاریس بروید یکی از مهم‌ترین جذابیت‌های آن بازدید از این موزه است که زیر مجموعۀ گردشگری فرهنگی قرار دارد.

موزه‌های تاریخی و مردم شناسی نیز در این زیر مجموعه قرار دارند. البته اگر پیگیرتر باشید می‌توانید گالری‌های خصوصی را هم ببینید. هرچند در ایران سرمایه‌گذاری چندانی در این حوزه صورت نگرفته است با این حال پیش از سفر به هر شهری می‌توانید فهرستی از موزه‌ها و گالری‌های یک شهر را تهیه کنید و برای خود سفری فرهنگی را رقم بزنید.

گردشگری مذهبی  (Religious Tourism)

مشهد قطب اصلی گردشگری مذهبی در ایران است.

این نوع گردشگری هم زیر مجموعۀ گردشگری فرهنگی است. در هر دینی که در جهان وجود دارد می‌توان اماکنی را یافت که مقدسند. هر فرد مسلمان که جایگاه مالی مناسبی دارد یک سفر واجب نیز دارد و آن سفر حج است. ارمگاه امامان نیز از جایگاه بالایی نزد مسلمانان برخوردار است. به هر ترتیب سفرهای زیارتی از دیرباز نسل بشر با او همراه بوده است و انسان بسیاری از تجارب معنوی خود را در این سفرها درک خواهد کرد.

شما در هر سفری ممکن است برای اطرافیانتان که با شما به مسافرت نیامدند هدایایی تهیه کنید اما در سفرهای مذهبی این هدایا وجهۀ معنوی بیشتری دارد و نوعی تبرک به حساب می‌آید.  معمولا در اطراف اماکن مقدس امکاناتی هم برای زائران موجود است معمولا محدودیت‌هایی هم برای انواع خوشگذرانی وجود دارد که این محدودیت‌ها با توجه به قوانین دین مورد نظر تعیین می‌شود. مثلا در هتل‌های مسلمانان دیگر گوشت خوک یا مشروبات الکی سرو نمی‌شود.

طبیعت گردی (Ecotourism)

ایران مکان پنجم را از نظر جاذبه‌های طبیعی دارد.

رشد شهر نشینی انسان را غرق در محیط اجتماعی ساخته است. هرچقدر اجتماع برای انسان مفید و سودمند باشد، ما نمی‌توانیم زیان‌های آن را نادیده بگیریم. یکی از راه‌های کاهش این زیان، دوری از فضاهای اجتماعی‌ست و از طرفی دیگر انسان همواره مادر بزرگی را در ذهن خویش پرورش داده و علاقه‌مند است که به دیدارش برود: طبیعت. زمین.

در جوامع مدرن طبیعت یکی از مکان‌هایی است که انسان را از اشتغالات روزانه خلاص می‌کند؛ اما همۀ مساله این نیست. گاهی طبیعت شکوه خود را هم به رخ می‌کشد. دیدن برگ‌های ساکت درختان جنگل زیر نور آفتاب، تا لحظات غروب خورشید در ابرهای یک سرزمین کوهستانی، همه‌و همه ما را به شگفتی وا می‌دارد.

گردشگری طبیعت شامل، گردش در محیط‌های طبیعی از جمله: کوهستان، جنگل، دریا، کویر و سایر مناظر طبیعی‌ست. طبیعت‌گردی سهمیه‌ای بیست درصدی در بازر گردشگری دارد. معمولا طبیعت گردی را سالم‌ترین نوع گردشگری می‌دانند و از لحاظ اقتصادی نیز آن را عادلانه‌ترین نوع سرمایه‌گذاری می‌توان دانست اگر برنامه‌ریزی‌های کلان گردشگری به درستی اتفاق بیافتد.

ایران از لحاظ تنوع محیط‌های طبیعی، جزء پنج کشور اول دنیاست و همین مساله موجب می‌شود که نیاز به توجه به این حوزه بیشتر محسوس باشد. از طرفی به طور طبیعی زیر ساخت‌های زیست محیطی مناسبی در کشور ایجاد نشده است.

نبود این ساختارها زنگ خطر بروز بحران را در محیط زیست به صدا درآورده است. بحران زیست محیطی نه تنها بر گردشگری تاثیر منفی خواهد گذاشت بلکه حیات بشری ما را هم به خطر خواهد انداخت. آلودگی شهرهای بزرگ یکی از نتایج بحران‌های زیست‌محیطی است.

گردشگری قومی  (Ethnic Tourism)

دیدن جشن‌های نوروزی در کردستان بسیار جذاب است.

هر یک از اجتماعات در طول سالیان و ایجاد و انباشت تجارب مشترک، تمایزاتی با سایر اقوام پیدا می‌کنند. آشنایی با این تمایزات و درک آن، یکی از جذاب‌ترین انواع گردشگری محسوب می‌شود. نمود اصلی این تمایزات را می‌توان در رسم و رسومات یک ملت، قوم یا قبیله دید. جشن‌های محلی، آداب و رسومِ زمانه‌های مختلف نمودهای اصلی و جذاب این تمایزات هستند. شرکت در این جشن‌ها و مراسمات می‌تواند یکی از جذاب‌ترین تجربه‌های انسانی برای یک فرد باشد.

البته فراموش نکنید هدف ممکن است دیدن یک قوم باشد اما هم‌زمان شما با طبیعت و نحوۀ زیست و تعامل آن با جهان پیرامونش آشنا می‌شوید و ممکن است گردشگری قومی شما همزمان یک طبیعت گردی حرفه‌ای هم باشد. از طرفی آشنایی با یک فرهنگ اهمیت بالایی دارد. پس گردشگری فرهنگی را نیز  از یاد نبرید.

گردشگری تجاری و بازرگانی (Business tourism)

همایش‌ها، کنفرانس‌ها و نمایشگاه‌های تجاری، صنعتی و بازرگانی از اهداف معمول این نوع مسافرت‌ها هستند. مسافرت‌های بازرگانی در کشورهای توسعه یافته رشد بیشتری دارد. در همین راستا معمولا برای تجار و بازرگانان هتل‌ها و اقامت‌گاه‌های بخصوصی طراحی شده است. گردشگری‌ تجاری وبازرگانی علاوه ببر این همایش‌ها در شهرهایی با تولید صنعتی بالا نیز امری عادی است.

زمین گردشگری (Geo Tourism)

یکی از زیر مجموعه‌های طبیعت‌گردی‌ است با این تفاوت که در این قسمت معمولا افراد تنها برای آرامش یافتن به نقطه‌ای سفر نمی‌کنند بلکه دیدن جلوه‌های خاص زمین برای آن‌ها جذاب است. مثلا لایه‌های منظم زمین در صخره‌هایی با ارتفاع زیاد، تپه‌های ماسه‌ای، گنبدهای نمکی و …. این گردش علاوه بر طبیعت‌گردی، جنبۀ علمی فراوانی هم دارد و حضور یک راهنمای مسلط می‌تواند بسیار راهگشا باشد.

گردشگری ورزشی (Sport Tourism)

رفتینگ از جمله گردشگری‌های ورزشی و پرهیجان در ایران به شمار می‌رود.

جذابیت یک مسابقۀ فوتبال بر کسی پوشیده نیست. شاید اطلاق واژۀ گردشگری برای هواداران یک مسابقه درست نباشد. اما اگر بدانید یک اتفاق ورزشی بزرگ در جایی می‌خواهد برگزار شود، جنبۀ گردشگری آن دارای اهمت می‌شود. معمولا پیش از برگزاری یک جام (کاپ) شرایط خاصی هم برای هواداران در نظر گرفته می‌شود. مسابقات المپیک، جام جهانی دو و میدانی، جام جهانی فوتبال، از مسابقاتی هستند که پیش از برگزاری آن‌ها بایستی فضایی مناسب برای هواداران، طراحی و ساخته شود.

علاه بر این می‌توان به ورزش‌های مخصوصی اشاره داشت که تنها در نقاط خاصی قابل انجام است مثل موج‌سواری که آن هم زیر مجموعۀ گردشگری ورزشی محسوب می‌شود. جنبۀ دیگری از گردشگری ورزشی، تورهای تمرینی بازیکنان است. بسیاری از نقاط به دلیل شرایط مناسب آب‌‌وهوایی یا طبیعی مکان مناسبی برای آمادگی بازیکنان ورزشی محسوب می‌شوند. بسیاری از سرمایه‌گذاران نیز با تامین شرایط اقامتی مناسب و فراهم آوردن امکانات ورزشی مورد نیاز سعی در جذب تیم‌های ورزشی در رشته‌های مختلف دارند. جای خالی این نوع سرمایه‌گذاری‌ها در ایران به شدت احساس می‌شود. آخرین رویداد مهم ورزشی که در ایران برگزار شد مربوط به المپیک آسیایی ۱۹۷۴ است که مجموعۀ ورزشی آزادی برای همین بازی‌ها ساخته شد.

گردشگری سلامت Medical Tourism

گردشگری سلامت در دو حوزۀ اصلی تعریف می‌شود: درمان و مراقبت.

گروهی از مسافران برای استفاده از خدمات پزشکی به شهرها یا کشورهایی که تسهیلات درمانی مورد نظرشان وجود داشته باشد، سفر می‌کنند. بنابراین چنین سفری شامل فعالیت های گوناگونی می‌شود که با هدف تأمین بهداشت و سلامت فرد یا گردشگر انجام می‌شود. مانند مراقبت بهداشتی و گذراندن دوره نقاهت و بازپروری. گردشگری سلامت یک مفهوم جدید است.

در گردشگری بهداشتی (معالجه، سلامت) معمولاً جریان جابجایی از پیرامون به مرکز است چرا که امکانات ویژۀ پزشکی و بهداشتی را می طلبد که اغلب در کشورهای پیشرفته موجود است.

در سال های اخیر آمریکا، آلمان، سوئیس، اسرائیل، مالزی همواره از کشورهایی بوده‌اند که بیماران زیادی به منظور درمان به این کشورها سفر کرده‌اند. برای درمان برخی از بیماری‌ها زیرساخت‌های علمی و سخت‌افزاری خاصی لازم است.

وجود این زیرساخت‌ها در برخی از مناطق جهان موجب می‌شود که بسیاری از بیماران برای درمان بیماری به آنجا مراجعه کنند. سال‌ها پیش بسیاری از بیماری‌های سخت در ایران قبل درمان نبود و ایرانیان بسیاری برای درمان به اروپا یا آمریکا سفر می‌کردند. اما در سال‌های اخیر پزشکی ایران پیشرفت‌های محسوسی داشته. چنانکه خود به مقصد بیماران بسیاری تبدیل شده است که از کشورهای همسایه وارد ایران می‌شوند.

شهرهای تهران، شیراز، یزد و مشهد از لحاظ پزشکی به گونه‌ای قطب گردشگری محسوب می‌شوند. باید در نظر داشت یک گردشگر سلامت، تقریبا بیست برابر یک گردشگر عادی هزینه می‌کند.

علاوه بر حوزۀ درمان، در حوزۀ مراقبت از بیماران هم، مسالۀ گردشگری بسیار مهم است. برخی بیماران برای درمان نیازمند مراقبت‌های ویژه و آب‌وهوایی مخصوص هستند. ایجاد شرایط مراقبتی ویژه از این بیماران در حوزۀ گردشگری سلامت تعریف می‌شود.

گردشگری سیاه (Dark Tourism)

چرنوبیل تبدیل به مکانی برای گردشگری شده است.

واژه گردشگری همواره با تفریح و لذت بردن همراه است؛ اما در گردشگری سیاه شما اهداف دیگری دارید. آشنایی با رنج‌هایی که بر بشریت در هر زمان و مکانی رفته است یا آشنایی با مکان‌هایی که برای انسان به نوعی مواجهه با مرگ است. در گردشگری سیاه گاهی هدف مهم‌تری هم دنبال می‌شود و آن کمک به حادثه دیدگان است.

سرزمین‌های که مورد حمله قرار گرفته یا در آن‌ها جنگ اتفاق افتاده است می‌تواند از مقاصد این نوع گردشگری محسوب شود. گردشگری سیاه خود انواع مختلفی دارد. گردشگری جنگ، گردشگری فقر، گردشگری زلزله و سیل و گردشگری گورستان‌ها بخشی از این انواع این گردشگری است.

پیشنهاد:  دوره ی آموزشی گردشگری

گردشگری انبوه

این نوع گردشگری شامل گروه‌های پرجمعیت گردشگران به محل‌های خاص گردشگری می‌شود. گردشگری جمعی یک روش سنتی است که برنامه روزانه افراد توسط مدیر تور برنامه‌ ریزی می‌شود. در این فرم، گردشگران تمایل به دیدن جاذبه‌های مختلفی دارند و انواع تورهای گردشگری در این زمینه برگزار می‌شود که برخی از آن‌ها شامل: اماکن مذهبی، پارک‌های تفریحی، سفرهای دریایی با قایق و شهر‌های پر رفت و آمد و شلوغ می‌شود

گردشگری حیات وحش

گردشگری حیات وحش سفر افراد به نقاط مختلف برای مشاهده و تعامل با حیات وحش، گیاهان و جانوران در زیستگاه طبیعی خود است. سافاری، بازدید از مرکز نجات حیوانات، دیدن دلفین‌های آزاد و… نمونه‌هایی از گردشگری حیات وحش هستند. در هر کشوری مناطق حفاظت‌شده مخصوص، پارک‌های حیات وحش و باغ‌وحش‌هایی وجود دارد که مردم می‌توانند از آن‌ها بازدید کنند.

گردشگری غذایی

گردشگری غذایی یا گردشگری غذا شامل تجربه کردن غذای محلی و سنتی یک کشور خاص، منطقه، شهر و یا روستا است. شایان ذکر است که هرچند غذا خوردن در طول دیگر سفرها و انواع مختلف گردشگری امری طبیعی است، اما گردشگری غذایی صرفا به خاطر تجربه فرهنگ آشپزی برگزار می شود. امروزه با رشد کلی گردشگری، این زیرمجموعه نیز تا حد زیادی گسترش و توسعه یافته است. از مقاصد محبوب این نوع گردشگری می توان به ایتالیا، فرانسه و مکزیک اشاره کرد.

 گردشگری مجازی

گردشگری مجازی (e tourism) مقوله جالبی است که حداکثر دو دهه از پدید آمدن آن نمی گذرد. گردشگری مجازی ، حضور در سرزمین دیجیتالی وب ، و مشاهده داده های صوتی ، متنی و تصویری از دنیای فیزیکی پیرامون ما است . دور دنیا که در نوشته ژول ورن ، نویسیده شهیر فرانسوی ، در هشتاد روز امکان پذیر شد ، امروز با ابر متن های اینترنتی ، با یک کلیک امکان پذیر است. دور دنیا با یک کلیک ، آرزویی بود که امروزه از مرحله آرزو به حقیقتی غیر قابل انکار مبدل شده است .

بااستفاده از سایت های کاخ موزه ها ، اماکن باستانی جهان می توان به دنیایی اطلاعات متنی و تصویری از نمادهای تاریخ باستان دست یافت.

برخی از پایگاه های دولتی در اینترنت ، امروزه سیستم های دوربین شهری خود را به سرزمین دیجیتال نیز پیوند داده اند. بااین دوربین ها می توانید شهرهای مختلف را به صورت زنده مشاهده کرده و حتی از ان ها عکس یادگاری بگیرید. شهرداری تهران و حتی سایت مرکز کنترل ترافیک استان تهران ، چنین سرویسی را در دسترس علاقمندان قرار داده است. اما این که چرا مجموعه ارزشمند پاسارگاد یا بیستون یا سعدآباد تهران ، از چنین سایت های مالتی مدیا بی بهره است ، پاسخی برای آن نیافتیم؟!

خیلی از علاقمندان به بازدید از موزه های بزرگ جهان ، از هرمیتاژ مسکو تا لوور پاریس ، از تارنماهای اینترنتی ان ها برای مشاهده اطلاعات استفاده می کنند. حتی ، رزرو بلیط هواپیما ، هتل ، مسابقات بین المللی ورزشی و جشنواره های فرهنگی هنری جهانی ، امروز با رفتارهای سازمانی الکترونیکی همراه شده است .

میلیون ها کاربر از سراسر جهان ، به دنبال برگزاری تابستانی مسابقات جام جهان در شهرهای آلمان ، امروزه از سایت های دولتی و غیر دولتی گردشگری این کشور استفاده می کنند. این مسئله ، نقش قابل توجهی در آشنایی با فرهنگ و دانش و پتانسیل تجاری و سیاسی و علمی دولت فدرال آلمان داشته است .

وقتی کانال ARD DAS ERSTE آلمان ، پخش مستقیم مراسم قرعه کشی جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان را پخش نمود ، بیش از ۲ میلیارد بیننده از سراسر جهان و صدها میلیون کاربر اینترنت ، این مراسم را نظاره گر بودند. این مسئله ای بود که تاثیر زیادی بر روی ارتقای سطح حداکثری علاقمندی برای سفر به کشور آلمان ایجاد نمود. بههر حال ، با ارتقای سیستم های اطلاع رسانی و ارتباطی دولتی در اینترنت و گسترش دولت الکترونیک (E GOVERNMENT) بر روی سرزمین دیجیتال ، می توان به توسعه توریسم اینترنتی و استفاده از میلیون ها دلار فواید آن امیدوار بود.

 گردشگری روستایی

در گردشگری روستایی منابع فرهنگی، طبیعی و تاریخی نواحی روستایی به عنوان کالای فرهنگی گردشگری قابل عرضه اند. گردشگری روستایی موجب رشد اقتصادی، ایجاد تنوع و ثبات در اشتغال، پویایی تجارت و صنایع، گسترش فرصت هایی برای رشد درآمد به صورت فعالیت های چندگانه، ایجاد بازارهای جدید برای محصولات کشاورزی و گسترش مبنای یک اقتصاد منطقه ای می شود.

در سال های اخیر با توجه به گسترش زندگی شهرنشینی و ماشینی، بسیاری از مردم تمایل دارند به محیط های آرام با زندگی سنتی سفر کنند، در واقع این نوع گردشگری شباهتی هم به گردشگری بومی دارد علی الخصوص در اروپا و آمریکای شمالی مردم به این نوع گردشگری تمایل دارند. مردم به نواحی کشاورزی، دامداری می روند و مدتی را در آنجا اقامت می کنند و از نزدیک شاهد نحوۀ زندگی روستایی هستند.

در ایران اگر شرایط و امکانات آن فراهم شود گردشگری روستایی می تواند از جمله موارد مهم درآمدزای جهانگردی به حساب آید. ایران دارای روستاهای بکر و سنتی است که برخی از آنها با معماری خاصی که دارند می توانند شهرت جهانی کسب کنند نظیر ماسوله در گیلان، ابیانه در کاشان ، زیارت در گرگان و…

گردشگری هنری

یکی از چشم نواز ترین انواع سفر با نام هنری شهرت گرفته است که شما می توانید به تماشای آثار هنری شهرهای مختلف بپردازید. بدون شک با مینا کاری، معرق کاری، سفالگری، نمدمالی، قالیبافی، خوشنویسی، کاشی کاری و بسیاری هنرهای دستی دیگر آشنا می شوید. علاوه بر تماشا می توانید به رسم یادگار از آثار هنری هر شهر خریداری کنید و در منزل خود برای تجدید خاطره نگهداری کنید.

 گردشگری تاریخی

این گونه از گردشگری که گردشگری میراث نیز نامیده می شود و به بازدید از موزه ها، مکان ها و ابنیه تاریخی می پردازد، امروزه بخش عمده ای از گردشگری را به خود اختصاص داده است. ایران به دلیل دارا بودن هزاران ابنیه با ارزش تاریخی، در این زمینه می تواند بسیار موفق باشد.

گردشگری تفرح و تفرج

در صنعت گردشگری مسافرت برای تفریح در کانون توجه است. در کشورها یا مکان هایی که پذیرای گردشگرند، کسانی مسافر تفریحی محسوب می شوند که در مقصد به تفریح و تفرج می پردازند، از اماکن دیدنی بازدید می کنند، سوغات می خرند، عکس می گیرند و سرانجام اینکه برای دوره های کوتاه مدت در آن مکان ها اقامت می گزینند. در این نوع گردشگری، گردشگری ساحلی بسیار مورد توجه است و گردشگران به سواحل نقاط مختلف سفر می کنند.

در این نوع گردشگری کشورهایی همچون اسپانیا، ایتالیا، ترکیه، یونان، آمریکا توانسته اند بیشترین جاذبه ها را فراهم آورند. بیشتر تلاش بازاریابها و پژوهشگران صرف درک این گروه می شود و می کوشند تا چنین گردشگری را میان گروه هایی از افراد که از نظر اجتماعی، ترکیب جمعیتی یا روان شناسی ویژگی های مشابه دارند، تقسیم کنند. با توجه به اینکه ایران کشور گرمی است و هزاران کیلومتر مرزآبی با دریای خزر در شمال و خلیج فارس و دریای عمان در جنوب دارد در این زمینه کشوری با توانایی های بالقوه می باشد.

گردشگری دریایی[/caption]

گردشگری دریایی

گردشگریی که از ساحل دور می شود و به وسط دریا و اقیا نوس منوط می شود،و از دهه ۱۹۸۰ در حال گسترش است.کشتیهای بزرگ اقیا نوس پیما که گردشگران را پذیرا می شوند و انواع تفریحات سالم و ناسالم را برای آنها فراهم می کنند در حال گسترش اند.کشتی تایتانیک نمونه مشهور آن است،وکشتی بزرگ کویین که سالن کنفرانس آن ۱۰۸۰ نفر گنجایش دارد و آن قدر مهم است که به دست ملکه الیزابت ، پادشاه انگلستان افتتاح شد.

سایر تفریحات دریایی ، مثل غواصی، صید،شکارو مشارکت در پژوهشها (به عنوان گردشگر)در حال گسترش می با شد.ولی این شاخه از گردشگری دریایی نسبت به شاخه ساحل دریا درصد بسیار کوچکی از گردشگران را جذب می کند.

گردشگری آموزشی روند جدیدی در صنعت گردشگری است که محبوبیت آن به‌سرعت در حال افزایش است. محتوای گستردۀ گردشگری آموزشی، مفهوم گردشگری را نیز تغییر داده‌است. به‌عبارت دیگر هدف اصلی سفر آموزشی بیشتر از مسافرت، کسب اطلاعات و تجربه در مورد موضوعات خاص است.

گردشگری آموزشی، یادگیری مطالب جدید و کسب اطلاعات درمورد فرهنگ و تاریخ دیگر مناطق است. تمرکز اصلی آن برروی مطالعۀ موضوعات جدید، آشنایی با دیگر فرهنگ‌ها، تورهای مطالعاتی ویا بکارگیری دانش قبلی است. این موارد از معروف‌ترین انواع فعالیت‌های گردشگری در سال‌های گذشته‌است، برای مثال سفر افراد برای یادگیری یک زبان دیگر.

به دلیل افزایش محبوبیت آموزش و یادگیری مطالب جدید، گردشگری آموزشی با سرعت بالایی در حال افزایش است. گردشگری آموزشی به بخش گسترده‌ای از گردشگری تبدیل شده‌است.

رشد گردشگری باعث ظهور بخش‌های جدیدی در صنعت گردشگری شده‌است، که شامل گردشگری آموزشی نیز می‌شود. گردشگری آموزشی یک گروه همگن نیست و می‌تواند نسبت به علایق افراد تغییر کند. در 30 سال گذشته تعداد دانشجویان بین‌المللی دائماً درحال افزایش است و چین، هند و جمهوری کره سه کشور اول جهان هستند که دانشجویانشان را برای تحصیل به دیگر کشورها می‌فرستند. آمریکا، انگلستان، آلمان، فرانسه، استرالیا و ژاپن از محبوب‌ترین مقاصد برای دانشجویان به‌حساب می‌آیند. این شش کشور میزبان حدود 62% از دانشجویان بین‌المللی می‌باشند.

اخیراً، افزایش سطح تحصیلی جامعه تاثیر عمیقی بر بازار گردشگری داشته‌است.

گردشگری آموزشی می‌تواند جنبه‌های مختلفی داشته‌باشد و براساس تنوع علایق افراد به آنها خدمت‌رسانی کند، مانند «برطرف کردن حس کنجکاوی افراد در مورد مردم دیگر مناطق و زبان و فرهنگ آنها؛ برانگیختن علایق افراد در هنر، موسیقی، معماری ویا آداب‌ورسوم؛ جلب توجه افراد به طبیعت، چشم‌اندازها و گیاهان و جانوران مختلف ویا افزایش جذابیت میراث فرهنگی و اماکن تاریخی». گردشگری آموزشی از کنجکاوی، علاقه ویا جذابیت یک موضوع خاص فراتر رفته و شامل یادگیری سازمان یافته نیز می‌شود، کالینوسکی و ویلر 1992. (Kalinowski & Weiler 1992)

تاریخچه گردشگری آموزشی

گردشگری آموزشی ریشه‌های تاریخی نیز دارد. گردشگری آموزشی در برهه‌های مختلف براساس شرایط اجتماعی-اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و تاریخی، ویژگی‌های خاص خود را دارد.

گردشگری آموزشی موضوع جدیدی نبوده و از قرن 17، 18 و 19 وجود داشته‌است. «تور بزرگ» از ابتدای گردشگری آموزشی وجود داشته که در قرن 17 تا 19، جوانان اشراف انگلستان برای ادامۀ تحصیل در آن شرکت می‌کردند. بیشتر این افراد از کشورهای انگلستان، آلمان و دیگر کشورها بودند که در تور بزرگ قارۀ اروپا حضور داشتند.

گردشگری آموزشی در هند

از زمان‌های گذشته هند از مهم‌ترین مراکز تحصیلی در میان کشورهای آسیای جنوبی بوده‌است. پژوهشگرانی از سراسر جهان برای تحصیل به هند سفر می‌کردند. هند یکی از معروف‌ترین مقاصد برای دورۀ تحصیلات تکمیلی و اشتراک دانسته‌ها بوده‌است. دانشگاه تاکسیلا (Taxila university)، دانشگاه نالاندا (Nalanda university)، دانشگاه ویکرامشیلا (Vikramshila University)، اودانتاپوری (Odantapuri)، سوماپورا (Sumapura)، شارادا پیس (Sharada Peeth)، والابهی (Valabhi) و راتناگیری (Ratnagiri) از مهم‌ترین مراکز آموزشی معروف بودند. در میان این مراکز دانشگاه‌های تاکسیلا و نالاندا، مشهورتر و پرآوازه‌تر بودند. سه شخصیت بزرگ هند، چاناکیا (Chanakya)، چاندراگوپتا (Chandragupta) و چاراک (Charak) به دانشگاه تاکسیلا تعلق دارند. تصور می‌شود که کتاب «آرتاشاسترا» (Arthashastra) توسط چاناکیا در این دانشگاه نوشته شده‌است. آرتاشاسترا کتاب تاریخی معروف در زمینۀ اقتصاد و سیاست می‌باشد که هنوز هم در میان پژوهشگران محبوب می‌باشد.

تور آموزشی

بیشتر مدارس و کالج‌ها در دوره‌های تحصیلی خود تور آموزشی دارند. تورهای آموزشی تجربیات جدیدی در موضوعات مختلف دراختیار دانشجویان قرار می‌دهد. برای مثال: تورهای آموزشی که مدارس برای بازدید از باغ‌وحش‌ها و پارک‌ها ترتیب می‌دهند تا دانش‌آموزان با جانوران و گیاهان مختلف آشنا شوند.

این تورها فرصتی برای دانش‌آموزان مهیا می‌کنند تا به‌جای دیدن عکس حیوانات و گیاهان در کتاب‌های درسی مستقیماً آنها را در محیط مشاهده کنند که بسیار جذاب‌تر خواهد بود. به‌طور مشابه، بازدید از افلاک‌نما برای آشنایی بهتر با نجوم بسیار مفید خواهد بود. می‌توان دانشجویان تاریخ را به اماکن تاریخی و موزه‌ها برد. بازدید از بناها و اماکن تاریخی ویا بقایای امپراطوری گذشته، تاریخ را قابل فهم‌تر می‌کند.

گردشگری و آموزش

گردشگری و سفر باعث افزایش اطلاعات می‌شوند، زیرا با سفر ما با افراد، زبان، روش زندگی، مناظر، فرهنگ، آداب و رسوم و سنت‌های جدید آشنا می‌شویم. گردشگری اطلاعات ما درمورد دیگر مناطق را افزایش می‌دهد.

سفر، نقش مهمی در آموزش دارد و بخش ضروری در سیستم آموزشی است. آموزش بدون سفر کامل نیست. در گدشته سفر بدون امکانات آسان نبوده‌است، اما اکنون با وجود راه‌های جدید سفر و پیشرفت علم، مسافرت بسیار سریع، آسان، ارزان و دلچسب و خوشایند شده‌است. با روش‌های جدید حمل‌ونقل مانند کشتی‌های بزرگ، خطوط ریلی سریع و راحت، خودروهای برقی و هواپیماها مسافرت بسیار هیجان‌انگیز و راحت‌تر شده‌است. درنتیجه، سفر به بخش مهمی از سیستم آموزشی تبدیل شده و برای افزایش اطلاعات، ارائۀ ایده‌های نوآورانه و بهبود فرآیند تفکر بسیار کمک‌کننده است. سفر اطلاعات کاملی ارائه می‌دهد، درحالی که با خواندن کتاب اطلاعات ناقصی در اختیار ما قرار می‌گیرد.

طبقه‏‌بندی گردشگری آموزشی

گرچه هنوز طبقه‌بندی شفافی برای گردشگری آموزشی وجود ندارد اما می‌توانیم برخی انواع مهم را شناسایی کنیم:

1. سفر جوانان- این سفر شامل اردوی مدرسه، تبادل دانشجو و طراحی و اجرای تورهایی برای کودکان و بزرگسالان مانند بازدید از اماکن تاریخی، فرهنگی و آموزشی و کمپ‌های آموزشی می‌باشد که ممکن است هدف از این پروژه‌های گردشگری، دستیابی به برخی از نقاط خاص در خارج از شهر باشد.
2. آموزش گردشگری- این گردش یا مطالعه را می‌توان به دو نوع تقسیم کرد: برنامۀ تحصیلی تمام وقت یا شرکت در برنامه‌های تبادل بین‌المللی.
3. برنامه‌های تحقیقاتی بین‌المللی- بسیاری از دانشجویان در سراسر جهان تصمیم می‌گیرند تحصیلات خود را در مقاطع بالاتر در دیگر کشورها تکمیل کنند.
4. برنامۀ تبادل دانشجو- به‌دلیل اصلاحات تحصیلی گسترده و معرفی نظام انتقال واحدهای درسی اروپا (Europian Credit Transfer System) ، دانشجویان فقط یک یا دو ترم تحصیل می‌کنند تا در دانشگاه مورد نظرشان پذیرفته شوند. برنامه‌های تبادل دانشجویان شامل این موارد می‌شوند: دورۀ دستیاری، ورزش‌ها، رقابت‌ها و برنامه‌های تابستانی مدارس.
5. سفرهای کارگاهی- که معمولا شامل سمینارها، کارگاه‌ها و همایش‌های آموزشی-گردشگری می‌باشد. همایش‌های آموزشی-گردشگری، سفری را با شرکت‌کنندگان مهیا می‌کند که با موضوع اصلی به‌طور کامل آشنایی ندارند. شرکت‌کنندگان در این سمینارها افرادی از هر ردۀ سنی هستند که تمایل دارند در مورد موضوعی خاص از یک کارشناس اطلاعاتی کسب کنند. موضوعات این سمینارها متنوع است و شامل بسیاری از موضوعات می‌شود. سازماندهی سمینارها توسط شرکت‌ها و موسسات سفر انجام می‌شود که متخصصان و دانشجویان را در کنارهم قرار می‌دهد.
6. مدارس زبان- امروزه، برای افرادی که می‌خواهند یک زبان دیگر را یاد بگیرند، یادگیری زبان در داخل همان کشور بسیار مهم است، زیرا این فرصت را برای آنها مهیا می‌کند تا مستقیماً با افراد محلی مکالمه کرده و آن زبان را یاد بگیرند. در سراسر جهان تورهای آموزشی زبان وجود دارد، که علاوه بر آموزش فرصت گردش در آن شهر و کشور را نیز مهیا می‌کند.

مزایای گردشگری آموزشی

گردشگری آموزشی، برای کشور و جامعۀ میزبان مزایای بسیاری دارد. گردشگری آموزشی پتانسیلی برای توسعۀ جامعه، مذهب و ملیت آن کشور دارد. گردشگری باعث دیده شدن این مناطق در سراسر جهان شده و فرصتی برای جستجوی مناطقی که تاکنون ناشناخته بوده‌اند، ایجاد می‌کند.

مزایای گردشگری آموزشی شامل این موارد است:

• تشویق به سرمایه‌گذاری
• توسعۀ زیرساخت‌ها
• موضوعات جدید آموزشی
• فرصت‌های بیشتر استخدامی
• در دسترس بودن نیروهای کاری متخصص
• توسعۀ کارآفرینی
• جستجوی مناطق کمتر دیده شده
• رفاه و توسعۀ اجتماعی
• تبادل فرهنگی
• همکاری بین‌المللی
• تصویرسازی از مناطق مختلف
• شناسایی جهانی مناطق ناشناخته

اهمیت گردشگری

گردشگری جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد کشورها پیدا کرده. سرمایه گذاری در این صنعت روز به روز بیشتر می‌شود. کشوری مانند ترکیه در سال ۲۰۱۷ با نزدیک ۴۰ میلیون نفر گردشگر، رقم فوق العاده ۳۷.۵ میلیارد دلار صادرات گردشگری را به ثبت رساند. بیش از ۱۱ درصد تولید ناخالص ملی کشور اسپانیا از این طریق به دست می‌آید.

این صنعت توانایی بسزایی در اشتغال زایی در جوام مختلف دارد. گردشگری نقش پررنگی در شکوفایی اقتصادی می‌تواند ایفا کند و از بعد فرهنگی و اجتماعی نیز می‌تواند بسیار مهم و مفید باشد. کشورهای میزبان از طریق این صنعت، می‌توانند به توصعه و ترویج فرهنگ، زبان و رسوم اجتماعی‌شان بپردازند.

گردشگری در ایران

تقریبا همه گردشگرها در بیشتر به فرهنگ، طبیعت و آب و هوا علاقمند هستند. ایران هم در همه این موارد ظرفیت بسیار جذابی دارد. ظرفیت گردشگری در ایران بسیار بالاست. ایران دهمین کشور دنیا از نظر جاذبه‌های باستانی و تاریخی و پنجمین کشور دنیا از نظر جاذبه‌های طبیعی است. با این حال سهم گردشگری ایران در دنیا تنها ۱.۵ درصد است.

تعداد گردشگران خارجی که در سال ۲۰۱۶ به ایران سفر کردند، ۴.۵ میلیون نفر بوده. این صنعت در ایران با وجود ظرفیت‌های بسیار بالا از توسعه لازم برخوردار نیست. دلایلی که باعث شده که صنعت گردشگری در ایران کم رونق باشد، آماده نبودن بسترهای اقتصادی مناسب برای جذاب سرمایه گذاری در ساخت هتل و دیگر صنایع مربوط به گردشگر است.

یک آمار دقیق و درست و حسابی هم از گردشگری بدیم از سازمان جهانی گردشگری در سال 2022

بررسی تأثیر شیوع ویروس کرونا بر گردشگری بین‌المللی

در سال 2022، گردشگری بین‌المللی نتایجی قوی‌تر از انتظارات داشت، به دلیل وجود تقاضای زیادی که ناشی از شیوع ویروس کرونا بود و برداشتن یا تسهیل محدودیت‌های سفر در بسیاری از کشورها. بیش از 900 میلیون گردشگر بین‌المللی در سال 2022 سفر کردند، دو برابر تعداد آن‌ها در سال 2021 بود، اما هنوز 37٪ کمتر از سال 2019 بودند.

گردشگری بین‌المللی 63٪ از سطح قبل از شیوع ویروس کرونا را به دست آورد، همانطور که در سناریوهای سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) در ماه مه 2022 منتشر شده بود. اروپا، بزرگترین منطقه مقصد جهان، با 585 میلیون ورودی در سال 2022 به نزدیکی 80٪ از سطح قبل از شیوع ویروس کرونا رسید (-21٪ نسبت به سال 2019).

خاورمیانه با بیشترین افزایش نسبی در میان مناطق در سال 2022 با رسیدن به 83٪ از تعداد قبل از شیوع ویروس کرونا (-17٪ در مقایسه با سال 2019)، از این موضوع بهره‌مند شد.

آفریقا و آمریکا هر دو حدود 65٪ از بازدیدکنندگان قبل از شیوع ویروس کرونا را به دست آوردند، در حالی که آسیا و اقیانوسیه فقط به 23٪ رسیدند، به دلیل محدودیت‌های قوی مربوط به ویروس کرونا.

در زمینه‌های غربی اروپا (87٪) و کارائیب (84٪) نزدیک‌ترین به سطح قبل از شیوع ویروس کرونا بودند.

سال 2022 بازگشت قوی در چشم‌انداز گردشگری بود، که منجر به بازیابی سطح قبل از شیوع ویروس کرونا درآمد در بسیاری از مقاصد شد. در پیش‌بینی‌ها، گردشگری بین‌المللی در سال 2023 با تقاضای زیادی، به ویژه از آسیا و اقیانوسیه به عنوان مقاصد و بازارها که باز شده‌اند، پشتیبانی می‌شود. بیشتر کارشناسان (65٪) معتقدند که گردشگری بین‌المللی تا سال 2024 یا بعد توانده شود تا به سطح قبلی خود برسد، به دلیل ادامه وجود ویروس کرونا، تأخیر در برنامه‌ریزی سفر، محدودیت‌های مرتبط با ورود به کشورها و تغییر در الگوی سفرهای مسافری.

با این حال، تأثیر شیوع ویروس کرونا بر گردشگری بین‌المللی بیشتر از این است. از یک سو، شیوع ویروس کرونا باعث توقف سفرهای بسیاری از مسافران شد و به همین دلیل بسیاری از صنایع گردشگری دچار مشکل شدند و در برخی موارد حتی تعطیل شدند. از سوی دیگر، شیوع ویروس کرونا باعث تغییر در الگوی سفرهای مسافری شده است، به طوری که مسافران بیشتر به سمت تورهای خصوصی و مسافرت با خودروی شخصی روی می‌آورند و از سفرهای هوایی کمتر استفاده می‌کنند.

همچنین، شیوع ویروس کرونا باعث تغییر در رفتار مسافران شده است، به طوری که مسافران بیشتر به دنبال مقاصد خلوت و کم تراکم هستند و در عین حال از اقامت در هتل‌ها و مناطق شلوغ خودداری می‌کنند.

برای صنعت گردشگری، این تغییر در رفتار مسافران نیز می‌تواند تأثیرات مثبتی داشته باشد، به دلیل اینکه مسافران به دنبال تجربه‌های متفاوت و خارج از روتین هستند و از این جهت می‌توان تأثیرات مثبتی از این تغییر در رفتار مسافران بر روی صنعت گردشگری دید